Δεν είναι είδηση το γεγονός ότι η εργασία, ιδιαίτερα των νέων, βρίσκεται σε μια διαρκή υποτίμηση η οποία φαίνεται να παρακάμπτει οποιοδήποτε κεκτημένο και δικαίωμα που μέχρι πρότινος θεωρούνταν δεδομένο. Αυτό που ίσως μας εκπλήσσει είναι το γεγονός ότι το θράσος του «αριστερού» κράτους και των αφεντικών του, μοιάζει να μην κρατάει πλέον το παραμικρό πρόσχημα, ανακοινώνοντας κι επίσημα πλέον την πρόθεσή του να γίνουμε σύγχρονοι σκλάβοι.
Δεν μας έφτανε το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι εργαζόμενοι των προγραμμάτων κατάρτισης του ΕΣΠΑ βαπτίζονται «ωφελούμενοι» και δουλεύουν για ψίχουλα, δίχως το παραμικρό εργασιακό δικαίωμα, για χάρη μικρών και μεγάλων αφεντικών που δήθεν τους εκπαιδεύουν, ούτε το ότι οι νέοι και νέες λειτουργούν σχεδόν αποκλειστικά ως ανακυκλώσιμη εργατική δύναμη με ολιγόμηνες συμβάσεις εργασίας και σχεδόν καμία δυνατότητα συνδικαλιστικής δράσης. Πλέον ακούμε όλο και συχνότερα το παραμυθάκι περί εθελοντισμού, καμουφλαρισμένο κάτω από το προσωπείο των ανθρωπιστικών αξιών που ο καθένας και η καθεμία από εμάς οφείλει να έχει στην αποκαλούμενη «δημοκρατική» κοινωνία. Οι περισσότερες μάλιστα ΜΚΟ, που ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια τον τελευταίο καιρό για την περίθαλψη και τη φροντίδα των προσφύγων, πρωτοστατούσαν στη ρητορική εθελοντισμού, βάζοντάς την έμμεσα ως βασική προϋπόθεση για τυχόν μελλοντική πρόσληψη. Πέραν του δήθεν ανθρωπιστικού τους αισθήματος, τα «εναλλακτικά» αφεντικά των ΜΚΟ με τις «αριστερές περγαμηνές» σε βάζουν στο εκβιαστικό δίλημμα: ‘Ή έρχεσαι και δουλεύεις για την ψυχή της μάνας σου, ή ξέχνα τη θέση εργασίας. Εμείς θέλουμε «ανιδιοτελή» θύματα. Συγχρόνως στα γραφεία των εταιριών ευρέσεως εργασίας και στα τμήματα ΗR των επιχειρήσεων προωθείται ο εθελοντισμός ως «ατού» για να μπορέσει κανείς/μια να προσληφθεί. Παρουσιάζεται μάλιστα ως επιλογή που είναι καλύτερη από την «απραγία και το άγχος της ανεργίας», ξεχνώντας ηθελημένα να τοποθετήσουν την ανεργία ως μέρος και μορφή ενός άδικου οικονομικού συστήματος εκμετάλλευσης και μια συνεχόμενη απειλή και εκβιασμό. Μεταβαίνουμε σταδιακά λοιπόν, από τους κατέχοντες την εξουσία, σε ένα κόσμο, όπου η εργασία δε συνδέεται αποκλειστικά με το μισθό, αλλά με διαφόρων μορφών ανταποδοτικά οφέλη, όπως για παράδειγμα την ελπίδα του να βρεις δουλειά και να μπορέσεις να επιβιώσεις. Ο εθελοντισμός προωθείται ως μια αληθινή αμισθί εργασία μέσα σε συγκεκριμένα πλαίσια, σκοπούς και υποχρεώσεις, που σε καμία περίπτωση δεν κανονίζονται από τον εθελοντή και δεν αντιπροσωπεύουν κάποιο αξιακό σύστημα, παρά την μεγέθυνση της εκμετάλλευσης.
Ο εκβιασμός και η ξεφτίλα όμως δεν έχουν όριο, αφού ο εθελοντισμός δεν μένει τώρα πια στα ψιλά γράμματα των ΜΚΟ της κακιάς ώρας, αλλά γίνεται και επίσημη εργασιακή πολιτική από φορείς συνδεδεμένους με το κράτος. Σε πρόσφατη προκήρυξη του ΕΚΠΑ, σχετικά με την εκπαίδευση των Ρομά παιδιών, ορίζεται ως κριτήριο πρόσληψης η ‘αποδεδειγμένη’ εθελοντική εργασία του προσωπικού στο παρελθόν σε παρόμοιο πλαίσιο.! Ένα βήμα παρακάτω, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων στα πλαίσια του υπερφιλόδοξου σε τίτλο προγράμματος: «Ολοκληρωμένη απόκριση στις ανάγκες εκπαίδευσης και προστασίας των παιδιών-προσφύγων και των κηδεμόνων τους στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα» αναζητά εκπαιδευτές της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας με μοριοδότηση 40 μονάδων από τις συνολικά 80 για την εθελοντική «προσφορά» σε ανάλογα πανεπιστημιακά προγράμματα και 0 για την ανάλογη προϋπηρεσία. Με λίγα λόγια το αστικό κράτος νομιμοποιεί πλήρως τη μετάβαση από την μαύρη και ανασφάλιστη στην εξαναγκαστικά απλήρωτη εργασία. Γιατί αν το καλοσκεφτούμε, ο «εθελοντισμός» εκείνος που αποτελεί προϋπόθεση για την εκάστοτε πρόσληψη ή μοριοδότηση παύει να είναι και τόσο εθελούσιος ή μάλλον παύει να είναι εθελοντισμός και καταλήγει εκφοβισμός για χαμαλίκι.
Ακόμη όμως κι αν καταφέρει επιτέλους κάποιος νέος άνεργος ή φοιτητής να συνδυάσει την εργασία με αυτό που κάποτε εξ’ αρχής την συνόδευε, την πληρωμή της, έχοντας μαζέψει προηγουμένως τα αναγκαία «διαπιστευτήρια εθελοντισμού», θα βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να πάρει στο χέρι 410 ευρώ. Για ασφάλιση της προκοπής, εργασιακά και συνδικαλιστικά δικαιώματα βέβαια ούτε λόγος, αφού αυτά αποτελούν όνειρο θερινής νυκτός όχι μόνο για τους εργαζόμενους και εργαζόμενες κάτω των 25 ετών αλλά για το σύνολο της εργατικής τάξης.
Όσο σιγοντάρουμε το παιχνίδι των αφεντικών, ψάχνοντας απελπισμένα τον τρόπο που θα γίνουμε χαλί να μας πατήσουν, όσο κάνουμε παραχωρήσεις στα πιο αυτονόητα των αιτημάτων μας είτε με την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον είτε με την αυταπάτη του καριερισμού και της ανέλιξης, τόσο τα περιθώρια των διεκδικήσεών μας θα στενεύουν. Αντί να παρακαλάμε για πιστοποιητικά ραγιαδισμού και εκμετάλλευσης, οργανωνόμαστε συλλογικά σε σωματεία βάσης και επιτροπές αγώνα. Μοιραζόμαστε το βίωμα στη δουλειά, τη γειτονιά, στα καθημερινά μας στέκια, ενώνουμε τις δυνατότητες και τις δυνάμεις μας για να αποκτήσουμε τη φωνή που κανενός το λαρύγγι δε βγάζει χωριστά. Αυτήν τη βροντή που απαντάει στα αφεντικά ότι το πάθος για επιβίωση και αξιοπρέπεια ΔΕΝ είναι εθελοντικό.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΗ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΘΗΝΑΣ
ΚΛΑΔΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
6941507846 ή επικοινωνήστε μέσω e-mail στο: ese-ekp@epiv.net